นกแก้วจิ๋วฟอพัส (ไทยเรียก Forpus ฝรั่งเรียก Parrotlet)
ฟอพัส เป็นนกแก้วที่เล็กที่สุดในโลก forpus
ขนาดโตเต็มที่ 4-5 นิ้ว เชื่อว่ามีชีวิตได้ถึง 20 ปี มีหลากหลายสี ทั้ง ฟ้า เหลือง เขียว
เมื่อขลิบปีกให้มันบินไม่ได้ ก็ปล่อยเดินในห้องตามสบาย (ระวังเผลอเหยียบ เกิดหลายกรณีแล้ว)
ซึ่งการขลิปปีกก็คือ การตัดขนส่วนที่ใช้ในการบินไปนั่นเอง ไม่เกี่ยวกับการตัดอวัยวะใดๆของมันแต่อย่างใด จึงไม่ทำให้นกเจ็บ
การขลิบ(ขน)ปีกไม่ยาก ดูได้จากเว็ป siamphoenix หรือให้ทางร้านขลิบให้ หรือดูจาก youtube หมวด wing clipping
ฟอพัสเป็นนกที่ฉลาดชอบเล่นกับคน (เมื่อถูกฝึกให้เชื่องแล้ว) ซื้อของเล่นมาให้มันก็เล่น และควรจะมี ด้วย
มันจะร่าเริงทั้งวัน พอจะสอนให้พูดได้ แต่เสียงจะเบามากๆ
เป็นนกที่เสียง เล็กสุดๆ ทำให้เลี้ยงในอพาตเมนต์ได้
ไม่ควรเลี้ยงมากกว่าหนึ่งตัว บางเว็ปว่าเป็นเพราะจะทำให้มันจะสนใจแต่นกด้วยกันไม่สนใจคน
และบางเว็ปก็ว่ามันจะอิจฉากัน หวงของเล่น+แย่งเจ้านายกัน
ถ้าเลี้ยงมากกว่าตัวนึง ควรจะคนละเพศ
Forpus จะติดคนที่อยู่ใกล้ชิดกับมัน มันไม่ชอบอยู่ในอุณหภูมิสูง
ควรให้มันออกมาเล่นนอกกรง 1-2 ชั่วโมงต่อวันทุกวัน เพื่อสุขภาพจิตที่ดี
ว่ากันว่า เนื่องจากมันอยู่ในตระกูลนกแก้ว จึงไม่เป็นไข้หวัดนก
ระบบย่อยอาหารของนกชนิดนี้ดีมาก จึงควรมีอาหารอยู่ในกรงตลอดเวลา
ฟอพัสที่ยังไม่โตเต็มที่ อาจมีนิสัยชอบงับนิ้วเจ้าของได้ ซึ่งก็เจ็บนิดหน่อย โดยทางแก้คือเอาของเล่นมาหลอกล่อให้มันงับของเล่นแทน
และไม่ควรกระทำการอะไรรุนแรงกับตัวนกโดยตรงเพื่อลงโทษ
อึของฟอพัสเป็นเม็ดเล็กๆและจะอึทุกสิบห้านาทีถึงครึ่งชั่วโมง
นกชนิดนี้สามารถฝึกให้ขับถ่ายให้เป็นที่ได้ยามที่เราเอาออกมาข้างนอก
โดยวิธีการสอนมีหลากหลายเช่น นำนกไปวางในสถานที่ที่เราต้องการให้มันอึ (เช่นชามข้าวสุนัขที่ผูกเชือกเส้นใหญ่รอบชามไว้หนึ่งเส้นสำหรับเป็นที่เกาะ)
จากนั้นก็พูดออกมาว่า "อึ อึ" หรือจะพูดอะไรก็ได้ที่จะให้มันรู้ในภายหลังว่าถึงเวลาถ่ายท้องแล้ว
จนกระทั่งนกอึออกมา เราจึงชมมัน หรือให้อาหารเป็นรางวัลก็ได้ แล้วนกก็จะจำในเรื่องนี้
หรืออีกวิธีหนึ่ง ให้นกเกาะนิ้วหรือมือไว้ แล้วรอให้มันอึใส่มือ จากนั้นจึงจับมันส่งกรง เพื่อสอนให้รู้ว่าถ้าอึใส่มือหรือคนมันจะอดออกมาเล่น นกก็จะรู้ถึงเรื่องนี้แล้วอั้นอึไว้ แล้วเราจึงค่อยวางนกไว้บนที่รองรับการขับถ่าย ทุกครึ่งชั่วโมงเพราะนกรู้ว่าตอนนี้อึได้แล้ว หากไม่ได้เกาะที่คน
อย่างไรก็ตาม การเลือกซื้อฟอพัส ควรจะเลือกตัวที่ถูกเลี้ยงอย่างลูกป้อน เพราะจะทำให้มันคุ้นเคยกับคนมากกว่าการปล่อยให้พ่อแม่ของมันเลี้ยงเอง อีกนัยหนึ่งก็คือลูกป้อนจะเชื่องง่ายกว่ามาก
เราอาจจะหาซื้อฟอพัสที่มีคนเลี้ยงเป็นลูกป้อนให้ก่อนได้ แต่ก็จะต้องจ่ายแพงกว่าเดิมหน่อย
ในจตุจักรอาจจะหาซื้อนกชนิดนี้ได้เพียงไม่กี่ร้าน และมักจะไม่ใช่ลูกป้อนด้วย จึงควรลองดูในฟาร์มตามเว็ป หรือคนเลี้ยงทั่วไปที่เอามาประกาศขายก็ได้
สำหรับฟอฟัสที่ไม่ใช่ลูกป้อนแล้ว ก็ยังพอที่จะทำให้มันเชื่องกับคนได้เหมือนกัน เพียงแต่ก็แล้วแต่ดวงว่าจะสำเร็จหรือไม่
รวมถึงคนเลี้ยงต้องอดทนอย่างสูงด้วย
อย่างแรกที่ต้องทำเลยคือ ต้องขลิปปีกก่อน จากนั้นถ้าพึ่งซื้อมาใหม่ๆก็ควรจะใส่ในกรงไปซักพัก
โดยให้กรงอยู่ในที่ที่นกจะสามารถมองเห็นเราทำกิจกรรมต่างๆได้เพื่อสร้างความเคยชินกับมัน
เมื่อผ่านไปซักหลายวัน ก็ให้ใช้ผ้าขนหนูผืนเล็กๆห่อตัวมันเอาออกมาถือไว้ จากนั้นจึงพูดกับฟอพัสอย่างนุ่มนวล และใช้มือที่ว่างอยู่สัมผัสมันบ้าง หรือถือมันไว้อย่างนั้นในขณะที่เราดูทีวีจนมันเริ่มคุ้นเคย
โดยคนเลี้ยงก็ต้องสังเกตุเองว่ามันชินกับตัวเองแล้วหรือยัง เช่นยามเอามือเข้าใกล้มัน
เวลาจะเป็นตัวบอกคำตอบเอง ว่าสุดท้ายฟอพัสที่ไม่ใช่ลูกป้อนจะคุ้นเคยกับคุณได้หรือไม่
ข้อมูลเพิ่มเติม: ปัจจุบัน(ปี2020) ผู้เลี้ยงเมืองนอกเริ่มมีการถกเถียงกันเกี่ยวกับการขลิบปีก ว่าเป็นเรื่องที่ถูกจริยธรรมหรือไม่ เพราะแม้ว่านกจะไม่รู้สึกเจ็บ แต่การขลิบปีกจะทำให้นกรู้สึกเครียดที่ไม่สามารถบินได้ตามธรรมชาติ และทำให้กล้ามเนื้อหลายส่วนอ่อนแอลงเพราะไม่ได้ออกกำลังกายจากการบิน
แต่ก็มีผู้สนับสนุนการขลิบปีกอยู่ในจำนวนใกล้เคียงกับผู้ที่ไม่เห็นด้วย จากเหตุผลว่า การขลิบปีกช่วยให้นกไม่สามารถบินไปชนอะไรในบ้านจนบาดเจ็บ
ดังนั้นเราจึงควรคิดถึงผลดีผลเสียก่อนจะตัดสินใจขลิบปีกนกครับ หรืออาจจะเลือกขลิบขนให้น้อยที่สุด ให้นกบินได้ แต่บินไม่ไกลเกินไปก็ได้
